Chủ Nhật, 12 tháng 5, 2013

GIỚI THIỆU TẬP THƠ " TRĂNG VÀ LỤC BÁT"



      TIẾNG “ GỌI THƠ” THA THIẾT TỪ MỘT TÂM HỒN ĐA CẢM
                                                                  Nhà văn Nguyễn Gia Nùng
    Cầm trên tay bản thảo tập thơ “TRĂNG VÀ LỤC BÁT” của Bùi Thị Sơn vừa gửi từ Lai Châu, một tỉnh miền núi nằm xa nhất nơi địa đầu phía Tây bắc Tổ quốc về thành phố biển Nha Trang, tôi chưa vội mở đọc ngay mà nhắm mắt hình dung ra gương mặt người viết đã gặp hơn 5 năm trước ở Nhà sáng tác bên bờ biển Nha Trang. Một phụ nữ khoảng trên 40 tuổi, có gương mặt tròn, đôn hậu,
dáng hơi đậm nhưng dáng đi thanh thản, giọng nhẹ nhàng dễ thương, đặc biệt là  đôi mắt vẫn giữ được nét hồn nhiên, trong sáng và niềm say mê nồng nhiệt với thơ so với các đồng nghiệp cùng tham gia Trại. Tôi có vài buổi được mời đến trao đổi nghiệp vụ Thơ Văn với các trại viên đến từ Lai Châu mà hầu hết anh chị em đều rất khát khao được gặp gỡ, giao lưu, học hỏi kinh nghiệm của nhũng người viết được coi là đi trước để nâng cao nghiệp vụ của mình. Tôi để ý Bùi Thị Sơn là một trong những người chăm chú nghe, ghi chép nhiều nhất với gương mặt luôn rạng rỡ, thích thú. Khi mỗi thành viên của Trại lần lượt đọc một số sáng tác được coi là tâm đắc nhất của mình, người gây ấn tượng mạnh và đáng nhớ nhất với tôi cũng là Bùi Thị Sơn với bài thơ “Trai rừng”. Bài thơ viết rất tự nhiên, giản dị nhưng chân thật và trong sáng rất lạ lùng theo cách nói của người dân tộc ít người, không màu mè, chau chuốt: “ Trai rừng/ như cây thông mọc thẳng/ nói lời yêu rạch ròi/ Tao thích mày!”. Chỉ tham gia tọa đàm, trao đổi nghiệp vụ vài buổi nhưng Sơn luôn gọi tôi là “ thầy” và xưng “ em” rất trân trọng như thầy trò thực thụ. Được biết Sơn quê gốc ở Hải Dương, cha mẹ đi kháng chiến, sinh Sơn ở Tuyên Quang. Học xong Đại học Sư Phạm, khoa  Ngữ Văn, về dạy học ở Lai Châu rồi gặp và nên duyên với một “trai rừng” dân tộc Dao, sau này là Bí thư huyện ủy Sìn Hồ rồi cán bộ Đảng của Tỉnh Đảng bộ Lai Châu. Bài thơ “Trai rừng” là phác họa chân dung rất thật của cô giáo- nhà thơ Bùi Thị Sơn dành cho chồng mình với bao nhiêu nồng thắm, tự hào không che giấu. Như nhiều bài thơ hay khác, “ Trai rừng” rất riêng, nhưng nhờ sự chân  thực, tình cảm sâu lắng của người viết, như có ma lực hấp dẫn người đọc. Tiếp đó,  “Trai rừng” lại đươcj  một nhạc sĩ là Chánh văn phòng Hội Nhạc sĩ Việt Nam phổ nhạc, đã thực sự cất cánh bay xa và đọng lại trong nhiều trái tim người đọc, người nghe. Ngay sau buổi chiều nghe đọc “ Trai rừng”, tối đó tôi đã viết tặng Bùi Thị Sơn bài thơ “ Gái núi” với lời nói vui:  “ Cho cân xứng. Chứ nếu chỉ “trai rừng” đáng yêu thôi thì phí quá!”. Sơn là nữ nhưng tên Sơn cũng có nghĩa là núi!
     Mới đó mà đã hơn 5 năm. Tôi được biết năm ngoái, 2010, Bùi Thị  Sơn cùng chồng là Phùng Cù Sân và cô con gái yêu Phùng Hải Yến đã có tập thơ in chung “Đếm tuổi mùa đông” do Nhà xuất bản Văn hóa Dân tộc ấn hành gây được sự chú ý với bạn đọc Lai Châu vì lần đầu tiên có một  “gia đình thơ” ra mắt với nhũng bài thơ rất ấn tượng.
     “ TRĂNG VÀ LỤC BÁT”  là tập thơ riêng đầu tay của Bùi Thị Sơn. Sơn cho biết, cách đây 3 năm, em bị tai biến mạch máu não, phải nằm liệt giường một tháng, đành phải nghỉ hưu trước tuổi. Nay đã đi lại được nhưng cả cánh tay và bàn tay phải vẫn đau nhức, tê mỏi, phải tập viết lại bằng tay trái nhưng chậm và chữ rất xấu, tất cả phải nhờ vi tính. Hầu hết những bài trong “TRĂNG VÀ LỤC BÁT” đều được viết ra như để tự động viên mình vượt lên bệnh tật và thử thách để tiếp tục trụ vững với gia đình, với đời.
        Tôi thực sự ngạc nhiên khi dần mở từng trang của “TRĂNG VÀ LỤC BÁT”. Ở nước ta, người làm thơ rất nhiều- cả chuyên và không chuyên- đặc biệt là lực lượng không chuyên có lẽ có tỷ lệ vào loại cao nhất thế giới so với số dân, nhưng dường như chưa có người làm thơ nào dành riêng cả một tập nói lên tình cảm, sự gắn bó của thơ với cuộc sống của mình. Huống chi, đây lại là một phụ nữ ở vùng núi nơi địa  đầu xa xôi, hẻo lánh nhất của Tổ quốc. Với Bùi Thị Sơn, thơ như đã nằm trong máu  thịt của mình , gắn bó với quê hương  đất mẹ ngàn đời cùng với những truyền thống văn hóa Việt Nam  “ Ngàn năm thương nhớ trầu cau/ Thương câu quan họ qua cầu gió bay” (Ngàn năm thương nhớ trầu cau). Yêu thơ, trước hết bởi tha thiết yêu đời. Bởi vậy, không có gì là ngạc nhiên khi tình yêu dành cho thơ đã gắn bó làm một với yêu người, trước hết là người mình yêu. Chỉ qua thơ, ta có thể hình dung ra, Bùi Thị Sơn đã may mắn sớm tìm được “ một nửa của mình” như mối duyên kỳ ngộ thật đẹp. Cô gái vốn quê gốc miền xuôi, xứ sở của vải Thanh Hà  ngọt lành, được sinh ra ở  “ miền gái đẹp” xứ Tuyên bên dòng sông Lô lịch sử, khi lên dạy học ở nơi địa đầu Tây Bắc của Tổ quốc lại gặp được chàng “trai rừng” đích thực khi vừa bước vào tuổi yêu. Tình yêu “sét đánh” đã đến với họ để rồi nên duyên chồng vợ, xây tổ ấm đẹp hơn mơ ước: “ Từ xa lắc xa lơ/ Ai ném anh vào em/ Chúng mình thành chồng vợ/ Cõi trần thành cõi tiên.” (Ném). Tình yêu ấy không chỉ bất ngờ, ngẫu nhiên như đất trời ban tặng mà còn có nguồn rất sâu từ trái tim đa cảm của cô gái có trái tim rất nhạy cảm, dào dạt yêu thương khi “biết anh mồ côi từ tấm bé/Trái tim em rớm máu tự bao giờ” bởi cô gái nghĩ “ Thuở ấu thơ em hạnh phúc bao nhiêu/ được chở che trong vòng tay cha mẹ” nên sẵn sàng chia sẻ, bù đắp cho anh ở mức cao nhất có thể “ Dù em có chiều anh hết mức/ Làm sao bù tình mẫu tử thiêng liêng”( Viết khi anh đang ngủ). Tình yêu ấy lại được vun bồi, nhân lên khi thật may mắn, chàng không chỉ là một “trai rừng” giỏi giang, dũng mãnh, không chỉ là một cán bộ tốt của  Đảng, của dân mà cũng có tâm hồn thi sĩ, yêu thơ và đồng điệu với vợ, bản thân cũng thích làm thơ như một phần không thể thiếu trong đời sống tâm hồn. Bởi thế, khi vợ anh say thơ đến mức tự thú nhận: “Làm sao trói nổi đôi chân/ Làm sao trói nổi đôi vần thơ yêu”(Thơ vênh).Và bởi yêu thơ, tâm hồn luôn lãng mạn, bay bổng, nên cái lẽ thường tình “ai cũng có những phút giây ngoài chồng, ngoài vợ” ( Những phút xao lòng – Thuận Hữu). Người phụ nữ dù đã có chồng, có gia đình êm ấm nhưng cũng tự thú nhận đôi lúc cũng xao xuyến con tim chỉ vì vô tình bắt gặp nụ cười vu vơ của anh hàng xóm dành cho mình( Nụ cười  người hàng xóm). Kể cả có khi gặp ai đó trong mơ không phải là anh “ Tỉnh ra/ mới biết/ là mơ/ Thôi đành trọn kiếp/yêu thơ…/thay người”.(Yêu đơn phương). Cô từng tự trách mình: “Gía mà/ đừng trót/ yêu thơ/Hồn em /đâu lạc/ bơ vơ/ giữa đời”. May mà cô có được người chồng luôn thông cảm, bao dung, sẵn sàng sẻ chia, thấu hiểu cả những phút giây tâm hồn  cô phiêu diêu đâu đó,  “ngoài tầm kiểm soát” của anh. Cũng rất thấu hiểu, biết ơn anh, cô thủ thỉ, an ủi: “ Đừng trách em đa tình /anh nhé/Trái tim em tựa cây đàn muôn thuở” (Viết khi anh đang ngủ).
            Không chỉ khai thác sự gắn bó giữa thơ và tình yêu, “ TRĂNG VÀ LỤC BÁT” còn khai thác những khía cạnh khác nói lên những đắm say, trăn trở của người làm thơ với thơ như một duyên nợ tiền kiếp không sao dứt bỏ được: “Thơ vênh”, “ Đãi chữ”, “Vắt thơ”, “Hong thơ”, “ Thơ bắt mất hồn”, “ Ai đem thơ thả vào thơ”, “ Em ôm thơ ngủ”, “Thơ cho ngày tôi thác”…
           Tâm hồn thơ của Bùi Thị Sơn khởi nguồn từ ca dao, từ thể thơ lục bát thuần Việt nên Sơn say mê, đắm chìm vào  thể loại này. Dòng chảy chính của cả tập là thể thơ lục bát, dù ở nhiều bài, câu thơ bị bẻ gẫy làm nhiều khúc hoặc có đôi chút biến thể. Đây là mặt mạnh đồng thời cũng là nhược điểm dễ thấy của Sơn. Đôi lúc có cảm giác Sơn lạm dụng bút pháp này, tự lặp lại mình cả ý và lời. Tập trung khai thác đề tài  thơ và cảm xúc về thơ nhưng cùng với đi sâu khai thác sự gắn bó thơ với tình yêu, hơi tiếc còn nhiều khía cạnh khác liên quan đến bếp núc của thơ, nghiệp thơ chưa được quan tâm, hoặc chỉ lướt qua.
          Dẫu sao, khi trang bản thảo cuối cùng gấp lại, tôi vẫn thấy trong lòng dào lên niềm vui như vừa được nghe những lời tâm sự chân tình, tha thiết nhất từ một tấm lòng yêu thơ, yêu đời, yêu cuộc sống của Bùi Thị Sơn, một phụ nữ làm thơ ở nơi địa đầu biên giới xa xôi nhất miền Tây Bắc của Tổ quốc. Đặc biệt, đây lại là những cố gắng tự vượt mình sau cơn bạo bệnh đến nay vẫn chưa hoàn toàn hồi phục của Sơn. Có cảm giác, với Sơn, thơ không chỉ là chuyện chữ nghĩa, nghề nghiệp mà đã thành máu thịt, hơi thở, thành cơm ăn, nước uống, khí trời và cả nguồn sinh lực diệu kỳ tiếp sức cho Sơn vượt qua những thách thức hiểm nghèo.
             Với “ TRĂNG VÀ LỤC BÁT”, dù tự biết mình chỉ là người làm thơ nghiệp dư mà Bùi Thị Sơn dám  giành riêng một tập cho Nàng Thơ , quả là một việc làm táo bạo, dấn thân mà chỉ có khi thật sự mê say, đắm mình vào tình- yêu – thơ mới có thể làm được.
               Xuân Diệu lúc sinh thời, nói chuyện nghề thơ với những người viết trẻ, từng nhắc hỏi: “ Trăng lên đỉnh núi trăng tà/ Mình yêu ta thật hay là yêu chơi? ”.
               Còn nhà thơ dân tộc ít người rất nổi tiếng của Liên xô, Raxun Gamdatôp đã có những dòng tâm sự rất sâu sắc về thơ đã gắn bó với đời mình: “ Khi tôi nhỏ, Thơ như người mẹ/Tôi lớn lên Thơ hóa người yêu/Chăm sóc tuổi già, Thơ là con gái/Khi từ giã cõi đời, kỷ niệm hóa thơ lưu”.
             Chúc cho Bùi Thị Sơn, một phụ nữ miền xuôi từ lâu đã hóa thân thành “ Gái núi” cũng có được sự gắn bó và niềm tin yêu với Thơ như vậy.
                           Nha Trang, 19/8/2011.
                                   NGN

23 nhận xét:

  1. Chúc mừng em!
    Đọc cảm nhận của bạn đọc, chị hiểu em hơn!
    Giá mà chị cũng có một quyển.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. EM CÁM ƠN CHỊ NGỰA NHIỀU Ạ.
      CUỐN SÁCH NÀY HIỆN EM KHÔNG CÒN .
      EM SẮP IN TẬP THƠ THỨ 3 CÓ NHAN ĐỀ "TÌNH INTERNET". KHI IN XONG EM SẼ GỬI TẶNG CHỊ NHÉ!

      Xóa
  2. Đọc lời giới thiệu chị rất cảm phục tài năng của em, chỉ tiếc là không được đọc tập thơ đó.

    Trả lờiXóa
  3. EM CÁM ƠN CHỊ NHIỀU Ạ- MÀ EM KHÔNG TÀI CHI ĐÂU CHỊ À
    EM CHỈ VIẾT ĐỂ GIẢI TỎA &SAN SẺ CẢM XÚC THÔI CHỊ Ạ
    KHI NÀO EM IN THÊM, EM GỬI TẶNG CHỊ NHA ! GIỜ CÒN 1 TẬP ĐỂ THI THOẢNG EM LẠI GỬI BÀI LÊN TRANG THÔI CHỊ À

    Trả lờiXóa
  4. ÔI, KHÔNG NGỜ CÔ EM MÌNH LÀM THƠ RẤT HAY, LẠI CÒN LÀ NGƯỜI RẤT DŨNG CẢM TRONG CUỘC ĐỜI NƯA. CHÚC MỪNG EM. THẬT NGƯỜNG MỘ EM GÁI VÀ TÌNH YÊU CỦA EM!

    Trả lờiXóa
  5. EM CÁM ƠN CHỊ NHIỀU Ạ- BÀI NÀY NĂM NGOÁI EM ĐĂNG BÊN BLOG YAHOO CŨNG CÓ RẤT NHIỀU ANH, CHỊ VÀ CÁC BẠN ĐỒNG CẢM MÀ TIẾC QUÁ SAU NGÀY MẠNG SẬP (17/1/2013)EM KHÔNG LƯU LẠI ĐƯỢC NHẬN XÉT CỦA MỌI NGƯỜI NỮA NHƯNG TẤM LÒNG CỦA MỌI NGƯỜI THÌ EM GHI NHỚ MÃI- ĐÓ LÀ MÓN QUÀ VÔ GIÁ- NGUỒN ĐỘNG VIÊN LỚN LAO ĐỐI VỚI EM TRONG CUỘC SỐNG CHỊ À

    Trả lờiXóa
  6. Trai rừng Gái núi ơi!
    Đáng yêu quá đi thôi.
    mong có ngày gặp mặt
    Một lần cũng đủ rồi...

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Chị Song Thu yêu ơi !
      Em cũng mong thế thôi
      Chỉ một lần gặp gỡ
      để nhớ nhau trọn đời...

      Xóa
  7. Chúc mừng Gái Núi xa xôi
    Vần thơ dào dạt những lời thiết tha
    Tài hoa luôn cả một nhà
    Vợ ,chồng,con gái đậm đà sắc thơ...

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. -Em cám ơn chị động viên
      Thơ em mộc mạc hồn nhiên thôi mà
      Thơ Trai Rừng viết thật thà
      Con gái em cũng mới là tập thôi...

      Xóa
  8. Em yêu thơ đến dại khờ
    Anh yêu em đến ngẩn ngơ nai rừng !

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. -Lời anh tha thiết khôn cùng
      Mỗi lần em đọc...rưng rưng...thương thầm !
      (Em đùa cho vui thôi nhé, anh trai đừng trách em là phạm thượng nha !)

      Xóa
  9. Trả lời
    1. Gái Núi cám ơn anh Hồng Chiến nhiều nhé !
      GN sang thăm anh mà không vào nhà được...Hu ! hu!

      Xóa
  10. Xin chúc mừng chị và chúc chị có nhiều tác phẩm hay như thế nhé

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Câm ơn Minh Châu Trần nhé !
      Chúc bạn luôn vui khỏe, hạnh phúc và thành đạt nha !

      Xóa
  11. . Câu thơ lục bát xa xưa
    Lời ca dao của nắng mưa đời thường
    .''TRĂNG VÀ LỤC BÁT'' cũng là một tập thơ có nhiều khai phá trong cách vận từ -rất mới mẻ

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Em cám ơn anh đã đọc và động viên em.
      EM CHÚC ANH LUÔN HẠNH PHÚC, YÊU ĐỜI VÀ YÊU THƠ MÃI NHÉ !

      Xóa
  12. Thật ngưỡng mộ và rất vui khi có một người bạn nổi tiếng như là S đó! Chúc mừng tác giả nha. Chúc S cùng gia đình có một đêm ngon giấc nha.

    Trả lờiXóa
  13. CÁM ƠN BẠN GÁI ĐÃ ĐỌC VÀ ĐỘNG VIÊN BTS NHÉ ! NHƯNG MÌNH KHÔNG ĐƯỢC NHƯ LỜI BẠN KHEN ĐÂU.MÌNH SẼ CỐ GẮNG HỌC HỎI MỌI NGƯƠI.
    MÌNH CŨNG CHÚC BẠN NGỦ NGON VÀ MƠ ĐẸP NHÉ !

    Trả lờiXóa
  14. NGÀY NGHỈ CUỐI TUẦN VUI VÀ HẠNH PHÚC NHIỀU NHA

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. EM CÁM ƠN ANH THẬT NHIỀU
      CHÚC ANH NGÀY MỚI THƯƠNG YÊU ĐONG ĐẦY !

      Xóa
  15. Chúc mưng em và cả gia đình . Một người phụ nữ thật đáng khâm phục .

    Trả lờiXóa

Bạn có thể dùng thẻ sau để:
- Post hình : [img] link hình [/img]
- Post video: [youtube] link youtube [/youtube]